Dom / das Haus - podstawowe słówka i zwroty niemieckie związane z domem

Dzisiaj postaram się przybliżyć Wam pojęcia i zwroty w języku niemieckim związane z 'domem'.

Dom to w języku niemieckim das Haus czyli ein Gebäude, in dem Menschen wohnen (budynek, w którym mieszkają ludzie)

ein Haus to oczywiście nie tylko dom złożony z murów, dachu
, okien czy mebli ale miejsce, które tworzą bliskie nam osoby i gdzie czujemy się dobrze i bezpiecznie - mając to na myśli możemy powiedzieć Zuhause albo Heim / przy czym należy pamiętać, że słówka 'Heim' używa się również często jako skrótu od słów Altersheim/Altenheim, oznaczających dom spokojnej starości.


Liczba mnoga - domy to w języku niemieckim die Häuser [ Hojza ] 

ein Haus może być 
einstöckiges (jednopiętrowy) albo mehrstöckiges (wielopiętrowy)


dom możemy:

• budować - ein Haus bauen
• kupować - ein Haus kaufen
• sprzedawać - ein Haus verkaufen
• wynajmować - ein Haus vermieten
• najmować - ein Haus miten

Rozróżniamy różne rodzaje domów:

- Einfamilienhaus [ Ajn-familien-haus ] - dom jednorodzinny
- Mehrfamilienhaus [ Mea-familien-haus ] - dom wielorodzinny
- Hochhaus - wieżowiec/ budynek wielopiętrowy
- Reihenhaus [ Rajen-haus ] - szeregowiec


do domu możemy iść - nach Hause gehen [ nach Hauze gejen ] 
możemy z niego wychodzić - aus dem Haus gehen [ aus dem Haus gejen ]
możemy w domu być - zu Hause sein [ cu Hauze zajn ] 
lub do niego wchodzić - ins Haus gehen/ kommen
możemy również czuć się u kogoś jak u siebie w domu - sich bei jemandem wie zu Hause fühlen [ ziś baj jemandem wi cu Hauze fylen ] 

Sie ist nicht zu Hause. - Ona nie jest w domu./ Jej nie ma w domu.
Ich fühle mich hier wie zu Hause. - Czuję się tutaj jak w domu.
Wir gehen schon nach Hause. - Idziemy już do domu.
Ich müss schon nach Hause gehen. - Muszę już iść do domu.
Möchten Sie schon nach Hause gehen? - Czy chciałaby Pani już iść do domu?


Pani domu to po niemiecku die Hausfrau - czyli eine Frau, die für die eigene Familie die Arbeit im Haus macht (kobieta, która dla własnej rodziny pracuje w domu - po naszemu mówiąc zajmuje się domem).

Pani domu prowadzi tzw. der Haushalt - czyli gospodarstwo domowe
den Haushalt führen [ den Haus-halt fyren ] - prowadzić gospodarstwo domowe

Wyrażenie Haushalt oznacza również wszystkie prace, które trzeba wykonywać w domu, czyli np. das Kochen - gotowanie, Putzen - sprzątanie, Waschen [ Waszen ] - pranie, Einkaufen [ Ajn-kaufen ]  - robienie zakupów, Bügeln [ Bygeln ] - prasowanie...

im Haushalt helfen - pomagać w domu (w gospodarstwie domowym)
die privaten Haushalte - prywatne gospodarstwa domowe

Jako Haushalt określany jest czasem budżet domowy.


inne przykładowe pojęcia związane z domem to np.:

die Hausaufgabe czyli eine Arbeit, die ein Schüler zu Hause machen soll - zadanie domowe czyli praca/zadanie, jaką uczeń powinien wykonać w domu
das Haustier - zwierzę domowe
der Hauseingang [ Haus-ajn-gang ] -wejście do domu
die Haustür - drzwi wejściowe/ frontowe
das Treppenhaus - klatka schodowa
der Hausgarten - ogródek przydomowy
die Hausnummer [ Haus-numa ] - numer domu
die Hausordnung - porządek domowy/ regulamin domu
die Hauspflege - domowa opieka (chorego)
der Hausputz - porządki domowe
der Hausschlüssel [ Haus-szlysel ] - klucz od domku


A na koniec słynne powiedzenie:

Zu Hause ist es doch am schönsten! 

[ Cu Hauze yst es doch am szynsten! ]

- Wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej!